Z Grotowskim. Teatr jest tylko formą
  • Autor: Peter Brook
  • Redakcja: Paul Allain, Georges Banu, Grzegorz Ziółkowski
  • Opracowanie: Grzegorz Ziółkowski
  • Data wydania: marzec 2015
  • ISBN: 978-83-61835-17-2
  • Format: 190×120 mm
  • Liczba stron: 122
  • Rodzaj oprawy: miękka
Cena: 10.00 

Z Grotowskim. Teatr jest tylko formą

Peter Brook

Z Grotowskim to zbiór różnorodnych gatunkowo tekstów (rozmowy, wprowadzenie do filmu, pismo urzędowe) ukazujących długoletnią przyjaźń, nie tylko artystyczną, łączącą Petera Brooka z Grotowskim. Książkę zamyka kalendarium zestawiające najważniejsze spotkania twórców. Publikacja z 2015 roku, przygotowana z okazji 90. urodzin artysty, stanowi zmienione i poprawione wydanie książki z 2007 roku, Teatr jest tylko formą. O Jerzym Grotowskim.

Peter Brook urodził się 21 marca w 1925 roku w Londynie. W 1942 roku wyreżyserował tam swoją pierwszą sztukę i od tego czasu zrealizował ponad osiemdziesiąt przedstawień w Londynie, Paryżu i Nowym Jorku. Pracując w Royal Shakespeare Company, wystawił: Stracone zachody miłości, Miarka za miarkę, Tytusa Andronikusa, Króla Leara, Marat/Sade’aUS, Sen nocy letniej oraz Antoniusza i Kleopatrę.
W 1971 roku utworzył w Paryżu Międzynarodowy Ośrodek Poszukiwań Teatralnych, którego stałą siedzibą stał się w 1974 roku Teatr Bouffes du Nord. Wyreżyserował w nim: Tymona Ateńczyka, Ików, Ubu w BouffesKonferencję ptaków, Kość, Wiśniowy sad, Mahabharatę, Albercie, powstań!Burzę, Mężczyznę, który…, Kto tam?, Szczęśliwe dni, Jestem fenomenemGarnitur, Tragedię Hamleta, Daleko stąd, Śmierć Kriszny, Twoją dłoń w mojej dłoni, Wielkiego Inkwizytora, Tierno Bokara, Sizwe Banzi nie żyjeFragmenty, 11 i 12, Dlaczego, dlaczego, Dolina zadziwienia.
Dorobek reżyserski Brooka w operze obejmuje: La Bohème, Borysa Godunowa, Olimpijczyków, Salomé i Wesele Figara w londyńskiej Covent Garden; Fausta i Eugeniusza Oniegina w Metropolitan Opera House w Nowym Jorku, Tragedię Carmen i Pelléasa – Impresje w Bouffes du Nord w Paryżu, Don Giovanniego na festiwalu w Aix-en-Provence, a także Czarodziejski flet.
Opublikowana w 1998 roku autobiografia Petera Brooka Threads of Time dołączyła do wcześniejszych publikacji jego autorstwa – do przetłumaczonej na wiele języków Pustej przestrzeni (1968), a także do Ruchomego punktu (1987), Nie ma sekretów (1993) i Wywołując (i zapominając) Szekspira (2002).
W jego dorobku filmowym znajdują się: Władca much, Marat/Sade, Król Lear, Moderato Cantabile, Mahabharata i Spotkania z wybitnymi ludźmi.

Grotowski wcześnie rozpoznał podwójną naturę form maskujących życie, a jednocześnie zapewniających mu ochronę. To dlatego wyznaczał własne granice, chcąc chronić pracę prowadzoną w gronie oddanych towarzyszy w dobrze strzeżonej przestrzeni prywatnej. Kiedy usuwał ze swego teatru widzów, a autorom nie pozwalał opisywać i oceniać swych poszukiwań, chodziło o to, by opisy nie zastąpiły działań wypełnionych życiem. A jednocześnie Grotowski, erudyta o encyklopedycznej wiedzy, świetnie zdawał sobie sprawę, jak istotny w życiu człowieka jest przekaz rozumienia, jak ważny jest łańcuch transmisji. W jego poszukiwaniach nie chodziło jedynie o zaspokojenie osobistej potrzeby przebicia się przez ziemską skorupę, aby ujawnić płomienne jądro kryjące się w głębi. Chodziło i o to, by poprowadzić innych przez wybrany przez siebie teren – teatr, chcąc pomóc im odkryć w dokładny, szczegółowy i powtarzalny sposób prawidła i praktyki umożliwiające tę głęboką wewnętrzną penetrację. To pozwoliło mu rozwinąć rzemiosło, które można przekazywać bezpośrednio, osobiście – rzemiosło zgłębiające relację między impulsem a działaniem i pozwalające im zejść się razem. Ostrożnie odsuwał się od własnych poszukiwań, tak aby pewnego dnia mogły być kontynuowane bez niego.
Fragment tekstu Grotowski był

Rafał Węgrzyniak
Brook o Grotowskim
„Nowe Książki” 2008, nr 5/05

Brook w wypowiedziach dotykał istoty poszukiwań Grotowskiego, wywodząc jego teatr z katolickiego misterium albo inscenizację Akropolis określając jako czarną mszę. Na ogół jego komentarze są nieco enigmatyczne. Uderza w nich brak jakichkolwiek wzmianek o Apocalypsis cum figuris czy Akcji. W lakonicznej nocie również edytorzy nie dookreślili charakteru powinowactw łączących obu reżyserów. W połowie lat 60. XX w. zbliżyły ich próby urzeczywistnienia idei teatru okrucieństwa Antonina Artauda. W latach 70. postanowili wyjść poza granice europejskiego teatru, a nawet całej kultury, wykorzystując osiągnięcia antropologii, lingwistyki bądź psychologii i podejmując eskapady do źródeł innych tradycji.

Przeczytaj całą recenzję

Może cię zainteresować